Ένας πολύ σημαντικός τομέας της υγείας του παιδιού είναι η νευροανάπτυξη του. Γι’αυτό κάθε φορά που παρατηρούνται αποκλίσεις από τη φυσιολογική ψυχοπνευματική και κινητική του ανάπτυξη, ο έλεγχος είναι απαραίτητος.
Μεταξύ των πιο χρήσιμων και ταυτόχρονα έγκυρων επίσημων μεθόδων μέτρησης της ανάπτυξης του παιδιού είναι αυτή της Ρουθ Γκρίφιθ.
Τί είναι η μέθοδος νευροανάπτυξης Γκρίφιθ;
Πρόκειται για μία κλίμακα, η οποία μετράει το ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού, από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των 8 ετών. Η αξιολόγηση γίνεται με τη βοήθεια ειδικού εξοπλισμού που έχει τη μορφή παιχνιδιών. Το παιδί ‘παίζει’ κατά την εξέταση με τα συγκεκριμένα παιχνίδια ενώ παράλληλα αναπτύσσει κάποιες δραστηριότητες που του υποδεικνύει ο εξεταστής.
H κλίμακα Γκρίφιθ περιλαμβάνει υπο-κλίμακες, για τις οποίες το παιδί ελέγχεται και βαθμολογείται μέσα από μία σειρά δοκιμασιών.
Από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των 2 ετών, ελέγχονται:
- Η Αδρή Κινητικότητα – πχ. αν ένα παιδί σε ηλικία 13 μηνών δεν μπορεί να περπατήσει, θα πρέπει να ελέγχεται
- Η Προσωπικότητα και η Κοινωνικότητα – πχ. ένα παιδί που στους 14 μήνες δεν εκτελεί απλές εντολές όπως ‘δώσε μου το ποτήρι’, είναι απαραίτητο να εξεταστεί
- Η Ακοή και η Ομιλία – πχ ένα βρέφος θα πρέπει να αντιδρά σε ακουστικά ερεθίσματα, όπως τον ήχο μιας καμπανούλας, αλλιώς χρειάζεται έλεγχος.
- Ο Οπτοκινητικός Συντονισμός (πως συντονίζεται δηλαδή το μάτι με το χέρι) – πχ μπορεί ένα μωρό από τους 9 μήνες και μετά να χρησιμοποιεί με επιδεξιότητα το δείκτη και τον αντίχειρα του για να πιάνει μικρά αντικείμενα;
- Η Απόδοση και Εκτέλεση (των διαφόρων δοκιμασιών )– π.χ. στην ηλικία των 5 μηνών, αν δώσουμε ένα χαρτί στο μωρό, περιμένουμε να το τσαλακώσει ή να το σκίσει.
Αφού το παιδί συμπληρώσει τα δύο του χρόνια, προστίθεται: - Η Πρακτική Λογική (δηλαδή η λογική επεξεργασία των πληροφοριών) – πχ ένα παιδάκι που έχει περάσει τα τρία, θα πρέπει να είναι σε θέση να συγκρίνει δύο πύργους από τουβλάκια και να πει ποιός είναι ο πιο ψηλός. Διαφορετικά, πρέπει ο γιατρός να το ελέγξει.
Ποιές είναι οι ενδείξεις για να υποβληθεί ένα παιδί σε εξέταση με τη μέθοδο Γκρίφιθ;
Η παρατήρηση του γονιού ή του γενικού παιδιάτρου ότι το παιδί – παρόλο που κατά τα άλλα δεν φαίνεται να έχει κάποια ιατρικα προβλήματα ή έχει ελεγχθεί για ιατρικά προβλήματα και δεν έχει βρεθεί κάποιος λόγος – εμφανίζει επιβράδυνση της ανάπτυξης του, αποτελεί ένδειξη.
Ειδικότερα αυτή μπορεί να αφορά είτε σε καθολική καθυστέρηση της ψυχικής ή πνευματικής του ανάπτυξης ή των βασικών κινητικών του λειτουργιών, είτε καθυστέρηση σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχει μεμονωμένη καθυστέρηση ομιλίας χωρίς όμως αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει καθυστέρηση και στην ακοή.
Όταν όμως διαπιστώνεται καθυστέρηση σε ένα τομέα, θα πρέπει να εξετάσουμε την ανάπτυξη του παιδιού συνολικά. Εκεί ακριβώς έρχεται να βοηθήσει η μέθοδος Γκρίφιθ.
Ποια παιδιά πρέπει οπωσδήποτε να υποβάλλονται στις δοκιμασίες νευροανάπτυξης Γκρίφιθ;
Υπάρχουν όμως και συγκεκριμένοι οι πληθυσμοί παιδιών που θα |πρέπει οπωσδήποτε να υποβάλλονται σε αυτή την εξέταση.
Ως ρουτίνα θα πρέπει να ελέγχεται η ανάπτυξη στα παιδιά που γεννήθηκαν σε ηλικία κύησης μικρότερη από 30 εβδομάδες. Συγκεκριμένα, τα πρόωρα πρέπει να εξετάζονται στην ηλικία των τριών και πέντε ετών.
Επιπλέον, παιδιά που δεν μιλάνε στην ηλικία των δύο ή δυόμιση ετών δικαιούνται ένα Γκρίφιθ.
Επίσης, τα παιδιά με χρόνια νοσήματα που αναπτύχθηκαν σε μικρή ηλικία, όπως αυτά με πολύ σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα. Εδώ εννοούμε περιπτώσεις παιδιών που χρειάστηκαν καρδιοχειρουργική επέμβαση σε μικρή ηλικία σε συνδυασμό με μακροχρόνιες νοσηλείες. Μία άλλη κατηγορία αποτελούν τα παιδιά με νεφρολογικά προβλήματα και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
Τέλος, τα παιδιά που υπέστησαν είτε τραύμα είτε κάποια πάρα πολύ σοβαρή λοίμωξη, η οποία μπορεί να επιδράσει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα (ή σπανιότερα σηψαιμία), η οποία χρειάστηκε εντατική θεραπεία, διασωλήνωση και υποστήριξη της αναπνοής σε μικρή ηλικία. Αν και τα συγκεκριμένα παιδιά μπορεί να αναρρώσουν πλήρως, υπάρχει το ενδεχόμενο ο κλονισμός της υγείας τους να ήταν τέτοιος ώστε να παρουσιάσουν κάποια επιβράδυνση στην ανάπτυξή τους.
