- Έναρξη, διάρκεια και ρυθμικότητα κύκλου, πότε είναι παθολογικός, πότε απλά ιδιόρρυθμος
- Ακμή –Τριχοφυία
- Σεξουαλικές σχέσεις
- Έναρξη, πολλαπλοί σύντροφοι, λάθος πρότυπα και προσδοκίες
- Αντισύλληψη
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
- Επείγουσα αντισύλλληψη
- Έναρξη τεστ Παπανικολάου
- Κάπνισμα
- Αλκοόλ
- Αγαπημένα θέματα συζήτησης: Πολυκυστικές ωοθήκες, ιός HPV, μύκητες
ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
Στο σύντομο αυτό φυλλάδιο με λίγα και απλά λόγια θα καλύψουμε τα πιο πάνω ζητήματα. Θα τα συζητήσουμε και κατ’ ιδίαν, αναλυτικά μάλιστα και εξατομικευμένα. Αυτός είναι και βασικός κανόνας, οι γενικεύσεις σε ζητήματα υγείας είναι επικίνδυνες. Εδώ αναφέρουμε απλές βασικές αρχές χωρίς διάθεση εκφοβισμού, ο γιατρός άλλωστε οφείλει να αποφεύγει το δασκαλίστικο ύφος. Πολύ περισσότερο βέβαια θα αποφύγουμε το εύπεπτο στυλ των γυναικείων περιοδικών, απευθυνόμαστε σε ώριμες γυναίκες με τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα.
Η εμπειρία λέει ότι οι νέες κοπέλες έχουν κακή πληροφόρηση, αδικαιολόγητο άγχος και υπερβολικές προσδοκίες και πρότυπα. Η ιδανική νέα γυναίκα είναι επαγγελματίας καριέρας, κομψή σα μοντέλο, πρωταθλήτρια στη σεξουαλική της ζωή, καπνίζει επιδεικτικά και γυμνάζεται σαν ολυμπιονίκης, ειδικά στη διάρκεια της περιόδου.
Εμείς απλά θα κουβεντιάσουμε τυχόν προβλήματα και θα τονίσουμε ότι αυτά τα ιδανικά πρότυπα είναι ανέφικτα και ψευδή. Η περίοδος είναι συνήθως επώδυνη και ακανόνιστη τα πρώτα χρόνια. Οι πρώτες σεξουαλικές επαφές συνοδεύονται δικαιολογημένα από φόβο και πιθανή σωματική ενόχληση. Τα περιττά κιλά, η ακμή και η τριχοφυΐα μπορούν να βασανίσουν την έφηβη κοπέλα. Το κάπνισμα, αν και κοινωνικά αποδεκτό, μειώνει τα χρόνια και την ποιότητα ζωής μας και οδηγεί συνήθως σε αργό και επώδυνο θάνατο.
Το φυλλάδιο αυτό, μάλλον έγινε ήδη αντιληπτό, είναι κυρίως μία προσπάθεια εκπαίδευσης γυναικολογικής και γενικότερης υγείας και προληπτικής ιατρικής.
Είναι ο πλέον ευγενικός και φιλόδοξος στόχος του ιατρικού λειτουργήματος και ο κύριος λόγος που ήρθατε στο ιατρείο σήμερα.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Μέχρι και τα 19-20 χρόνια, η περίοδος δικαιούται να κάνει του κεφαλιού της γιατί μέχρι να βρει το σώμα το σωστό βιολογικό ρυθμό, τα πρώτα χρόνια δεν γίνεται ωορρηξία κάθε μήνα και ο κύκλος χωρίς ωορρηξία είναι και ακανόνιστος.
Καταρχήν κύκλος από 22 ως 33 ημερών θεωρείται φυσιολογικός. Επιπλέον τα πρώτα χρόνια ο πόνος της περιόδου είναι εντονότερος. Όταν η περίοδος είναι εντελώς ακανόνιστη ή ιδιαίτερα επώδυνη θα πρέπει να γίνει γυναικολογική εκτίμηση.
ΩΟΡΡΗΞΙΑ
Συμβαίνει πάντα 14 ημέρες προ της επικείμενης περιόδου, της περιόδου δηλαδή που πρόκειται να έρθει. Έτσι σε κύκλο 26 ημερών θα συμβεί την 12η ημέρα και σε κύκλο 33 ημερών, την 19η.
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ
Κύριο μέλημα μας είναι να τονίσουμε τη σημασία αξιόπιστης αντισύλληψης. Είναι βασική αρχή αναπαραγωγικής υγείας και στόχος προληπτικής ιατρικής η αποφυγή μιας ανεπιθύμητης κύησης. Το σωματικό, ψυχολογικό (αλλά και οικονομικό) κόστος μιας διακοπής κύησης είναι σημαντικό. Εξάλλου η σωστή αντισύλληψη είναι και μια απλή δοκιμασία της ωριμότητας και υπευθυνότητας και των δύο συντρόφων.
Τρόποι υπάρχουν πολλοί. Το προφυλακτικό, όταν χρησιμοποιείται ‘έγκαιρα και έγκυρα’, από την αρχή δηλαδή κάθε επαφής και με τη δέουσα προσοχή είναι καλή αντισύλληψη και επιπλέον παρέχει προστασία για μολύνσεις (από απλούστατες όπως οι μύκητες, μέχρι την ηπατίτιδα Β και τον ιό HIV). Η επιλογή μίας καλής μάρκας και η σωστή εφαρμογή βοηθούν στην αποτελεσματικότητα.
Η μέθοδος της διακεκομμένης συνουσίας, με έγκαιρο τράβηγμα του συντρόφου πριν την εκσπερμάτωση, είναι δημοφιλής αλλά πολύ κακή προφύλαξη. Η απόσυρση δεν είναι πάντοτε έγκαιρη αλλά έτσι κι αλλιώς από την αρχή σχεδόν της επαφής, η άκρη του πέους λιπαίνεται από υγρό, λίγο μεν αλλά πλούσιο σε σπερματοζωάρια.
Το αντισυλληπτικό χάπι είναι πιο ασφαλές πλέον παρά 10 χρόνια πριν, με νέα σκευάσματα με πολύ μικρότερες δόσεις ορμονών. Το κουτί εξακολουθεί να γράφει βέβαια 500 παρενέργειες και ναι, προκαλεί μικρή κατακράτηση υγρών άρα και παροδική αύξηση βάρους αλλά είναι μακράν η πιο αποτελεσματική προφύλαξη. Ρυθμίζει τον κύκλο, βελτιώνει τις απώλειες αίματος και τους πόνους της περιόδου και ισορροπεί ορμονικές διαταραχές. Έχει βέβαια αντενδείξεις και δεν πρέπει να χορηγείται αλόγιστα.
Η επείγουσα αντισύλληψη, ή, όπως λέγεται λανθασμένα, το χάπι της επόμενης ημέρας, είναι η λύση της τελευταίας στιγμής. Έχει πολλές παρενέργειες, μπορεί να αποσυντονίσει τον κύκλο για αρκετούς μήνες. Δεν πρέπει να λαμβάνεται αλόγιστα και συστηματικά. Κάποιες μάλιστα αρχικές μελέτες συσχετίζουν τη συχνή λήψη με καρκινογένεση. Έχει μία σειρά από αντενδείξεις χορήγησης, γι’ αυτό και θα πρέπει οπωσδήποτε να κουβεντιάσουμε, έστω και τηλεφωνικά, πριν το πάρουμε από το φαρμακείο.
ΤΕΣΤ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Το πρώτο πρέπει να γίνει στο 21ο έτος, ή 3 χρόνια μετά την έναρξη σεξουαλικών σχέσεων, έτσι μία κοπέλα που άρχισε σχέσεις στα 16 της θα πρέπει να κάνει τεστ στα 19 της και όχι στα 21. Το τεστ Παπανικολάου δεν είναι πολύ αξιόπιστο, αποκτά όμως αξία και εγκυρότητα με την ετήσια επανάληψη του.
ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΚΑΙ ΔΥΣΟΣΜΑ ΥΓΡΑ
Σύνηθες πρόβλημα στις ηλικίες 15-25. Συχνά ευθύνονται μύκητες, που φυσιολογικά υπάρχουν στη χλωρίδα του κόλπου σε μικρό αριθμό. Σε περιόδους ψυχολογικού stress, κακής υγιεινής, λήψης για άσχετο λόγο αντιβίωσης, βρίσκουν ευκαιρία και αυξάνονται και προκαλούν κολπίτιδα.
Κολπίτιδες πάντων μπορεί να προκαλέσουν και τα μικρόβια και είναι πάντα καλό να κουβεντιάζουμε, τηλεφωνικά έστω, κάθε νέο ενόχλημα, ειδικά αν συμβαίνει κατόπιν σεξουαλικής επαφής. Βασική αρχή: δεν κάνουμε του κεφαλιού μας, δεν βάζουμε το υπόθετο που μας δίνει η φιλενάδα μας, αποφεύγουμε οπωσδήποτε τις κολπικές πλύσεις και μιλάμε με το γιατρό μας αν το ενόχλημα επιμένει.
ΤΡΙΧΟΦΥΪΑ, ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ
Είναι προβλήματα αρκετά συχνά σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα. Σε αρκετές περιπτώσεις συνυπάρχει ορμονικής αιτολογίας διαταραχή, αυτή του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Το σύνδρομο αυτό είναι συχνό, προσβάλλει 1 στις 5 νέες γυναίκες. Δεν είναι αρρώστια, απλά κάπου η παραγωγή ορμονών στις ωοθήκες αστοχεί και παράγονται περισσότερα ανδρογόνα. Η περίσσια τεστοστερόνη προκαλεί ακμή, δασυτριχισμό. Η κακή ορμονική ισορροπία εμποδίζει να γίνεται κάθε μήνα σωστή ωορρηξία, έτσι οι γυναίκες αυτές μπορεί να είναι υπογόνιμες.
ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Στα 16 και τα 19 δεν καπνίζουμε για την απόλαυση, ούτε γιατί έχουμε εθιστεί. Καπνίζουμε γιατί τεντώνουμε το δάχτυλο με το υψωμένο τσιγάρο και νομίζουμε ότι μεγαλώσαμε κι έτσι θέλουμε, ότι έτσι θα αρέσουμε στα αγόρια και κανείς δε θα μας απορρίψει και ότι ο κόσμος μας ανήκει. Αυτά προφανώς είναι σαχλαμάρες.
Το τσιγάρο είναι ιδιαίτερα τοξικό, αν και στην Ελλάδα δυσκολευόμαστε ακόμα να το παραδεχτούμε. Καρκίνος πνεύμονα και μήτρας, υπογονιμότητα, υπέρταση, έμφραγμα στα 40-45, χρόνια βρογχίτιδα και άσθμα και η λίστα πάει λέγοντας. Το να πηγαίνεις στο γιατρό και να κάνουμε συζήτηση για καρκίνους και προληπτική ιατρική με το πακέτο στην τσέπη είναι γελοίο. Επομένως σταματάμε το τσιγάρο και κάθε νέα περιττή συζήτηση.
AΛΚΟΟΛ
Ισχύουν λίγο πολύ τα ίδια. Πίνουμε γιατί συνήθως πρέπει να πιούμε, το επιβάλλουν οι κοινωνικές συνθήκες, παρά γιατί το απολαμβάνουμε. Δεν υπάρχει περισσότερο υποκριτική παραίνεση από το ‘Απολαύστε υπεύθυνα’, γραμμένο με πολύ μικρά γραμματάκια στο κάτω μέρος των εντυπωσιακών διαφημίσεων.
